De aantrekkingkracht van vintage emaille borden is groot. De glanzende lak en het delicate reliëf van de borden kunnen de toeschouwer in één oogopslag betoveren. Het onderwerp van de retroborden is al even boeiend en laat je terugreizen naar een vervlogen tijd toen sigarettenreclames samen gingen met reclames voor Douwe Egberts Koffie, Droste Cacao of Bols Jenever. Tegenwoordig is het onvoorstelbaar dat deze vorm van reclame tot ver in de jaren 30 van de vorige eeuw als mainstream werd beschouwd.
Wat is een vintage bord?
Om het belang en de aantrekkingskracht van deze geëmailleerde borden te begrijpen, moet je de sociale context erbij betrekken. Als getuige van grote sociale veranderingen gedurende decennia, weerspiegelen de borden het dagelijkse leven van miljoenen mensen die een wereld leefden van zowel voor, tijdens als na de twee wereldoorlogen.
Een teken van de veranderende tijden
Stel je een land voor in de 19de eeuw, midden in de industriële revolutie. De steden stoten rookwolken uit, hoge schoorstenen domineren het veranderende landschap en op elke straathoek duiken fabrieken op. De dikke zware smog die in de lucht hangt, creëert een vuil bruin filter waardoor het leven in de voorsteden wordt aanschouwd. Rijtjeshuizen spreiden zich als een snel lopend vuur van de steden uit naar het platteland. En de levensomstandigheden waren uiterst slecht met hongersnood, ziekte en misdaad die gevaarlijke niveaus bereikten in de schaduw van de snelle industriële expansie van dorpen en steden. Zo zag het dagelijks leven eruit in talloze dorpen en steden in Europa tijdens de 19de eeuw. De industriële revolutie bracht echter ook een consumptiecultuur voort die een hoge vlucht nam na de uitvinding van de spoorwegen en floreerde naarmate mensen geletterder werden.
DE EERSTE EMAILLE BORDEN
In 1859 veranderde Benjamin Baugh voorgoed de koers van de reclame toen hij de werkwijze patenteerde waarbij gekleurde glasdeeltjes op ijzeren platen werden gesmolten. Dit proces kreeg de naam emailleren en is hetzelfde proces dat wordt gebruikt om emaille reclameborden te maken. Tegen het einde van de 19de eeuw waren de felgekleurde uithangborden gemeengoed op elke straathoek en ze verleidden jong en oud om de geadverteerde waren te kopen. De felle kleuren van de borden en de slimme, speelse slogans brachten licht in een grimmig, grijs post-industrieel landschap. Emaille borden werden ook veel gebruikt voor verkeersborden in de grote Europese steden, met de ultramarijn blauwe borden in Parijs als meest iconische exemplaren. Emaille borden waren een geliefd alledaags voorwerp en ze groeiden in populariteit over het hele continent tot het begin van Tweede Wereldoorlog. Toen ontstond er een tekort aan metaal en alles wat er nog te redden was, waaronder het retro bord, werd omgesmolten voor de oorlog. Vandaag de dag zijn de overgebleven vintage emaille borden schaars en zijn het populaire veilingitems geworden.
Wat is een vintage reclamebord?
Tegenwoordig worden emaille borden beschouwd als vintage items en door fervente verzamelaars over de hele wereld als kostbaar bezit beschouwd. Afhankelijk van de zeldzaamheid van het bord, kunnen de prijzen op veilingen oplopen tot in de duizenden euro's. Er zijn verschillende factoren die een vintage bord tot een verzamelobject maken en we zullen de belangrijkste kenmerken van vintage reclame met je delen.
De conditie van de vintage metalen borden
Het is duidelijk dat hoe beter de staat van het bord is, hoe hoger de waarde. Maar een goede conditie kan op vele manieren worden gemeten, met inbegrip van de vraag of de vintage metalen borden geretoucheerd zijn of niet.
Een goed gemaakt en goed verzorgd emaille bord kan tientallen jaren overleven zonder aantasting of vervaging, maar de schade ontstaat wanneer een bord beschadigd raakt. Hierdoor kan zuurstof in contact komen met het blootgestelde metaal waardoor het gaat roesten (oxideren).
Als een bord een intens leven heeft gehad, kan het ook een paar krasjes hebben op het oppervlak. Soms kunnen die weggepolijst worden, maar elke vorm van schade of onregelmatigheid doet de waarde dalen.
Wel of niet restaureren?
Restauratie is een gevoelig onderwerp onder liefhebbers van emaille borden. Er zijn vele stromingen die allemaal concurrerende meningen hebben over het al dan niet retoucheren van borden. Bepaalde borden, zoals spoorweg borden, scoren hogere prijzen op veilingen als ze professioneel gerestaureerd zijn, maar er zijn andere borden die verzamelaars liever in hun oorspronkelijke staat zien. Restauratie moet alleen gedaan worden door professionals, maar het is niet gegarandeerd dat dit de waarde van het bord zal verhogen. Vaker is het tegendeel het geval, vanwege het verlies aan authenticiteit.
Visuele aantrekkingskracht van oude borden
Hoewel alle emaille borden met de hand zijn ontworpen en met de grootste precisie en zorg voor detail zijn gemaakt, hebben ze niet allemaal dezelfde visuele aantrekkingskracht voor verzamelaars. Hoe populairder het geadverteerde merk, hoe aantrekkelijker het is voor verzamelaars. Emaille reclame als Coca Cola, Douwe Egberts Koffie en Verkade Biscuits, zijn allemaal iconische borden die bekende namen adverteren. Iedereen wil deze oude reclames in zijn collectie en omwille van hun vraag, staan ze erom bekend duizelingwekkend hoge prijzen te bereiken op veilingen. Dit heeft alles te maken met hun iconische stijl die de kijker naar binnen trekt en hem in één oogopslag het verhaal van het merk vertelt. Vintage reclame is innemend en grijpt vaak terug naar een vervlogen tijdperk, wat naast de visuele aantrekkingskracht ook een nostalgisch gevoel geeft.
Andere minder bekende merken zullen niet zulke verzamelobjecten zijn en zijn daarom minder gewild. Meestal zullen deze vintage emaille borden een lagere prijs scoren op veilingen omdat er minder vraag naar is. Toch worden deze oude borden soms begeerd door zeer gepassioneerde verzamelaars en als gevolg van hun schaarste kunnen ze op een veiling verkocht worden voor een verrassend hoge prijs. Deze borden zijn meestal afkomstig van verzamelaars die handelen op tweedehands marktplaatsen zoals eBay, op vintage advertentie veilingen, en soms op rommelmarkten.
WAAROM ZIJN VINTAGE EMAILLE BORDEN ZO POPULAIR?
Goede branding is slechts één factor die de visuele aantrekkingskracht van de borden verhoogt, maar veel ontwerpfactoren zorgen ook voor een hoog prijskaartje. De grootte en vorm van het bord spelen een grote rol in de aantrekkelijkheid ervan en methodes als reliëfdruk maken borden zeer populair vanwege de karakteristieke 3D vormen die ontstaan. Kleur is ook een belangrijke factor in het verhogen van de aantrekkelijkheid van een bord. De kleuren moeten rijk, opvallend en uitnodigend zijn, en het mooie van emaille is dat er een breed scala aan kleuren beschikbaar is.
De grootte van de retro metalen borden
Een veelvoorkomende misvatting over vintage borden is dat hoe groter het bord, hoe duurder het zal zijn. Deze gedachte is een mythe die vaak verkeerd begrepen wordt door beginnelingen in de emaille wereld. De waarde van een emaille bord wordt vaak ook bepaald door praktische aspecten waardoor de borden extra gewild zijn.
Het is vaak zo dat mensen retro metalen borden verzamelen om in hun eigen huis of kantoor op te hangen en daarom is de hoeveelheid muurruimte beperkt. Het heeft geen zin om veel geld uit te geven aan grote vintage borden als er nergens plaats is om ze op te hangen. De meest populaire afmeting is ongeveer 30 x 50 cm (12" x 20"), omdat zo'n bord gemakkelijk te tonen is zonder afbreuk te doen aan de “WOW- factor”. Over het algemeen geldt: hoe kleiner het bord, hoe minder waardevol het wordt omdat het zijn visuele aantrekkingskracht en impact verliest.
Dus, om de kans te vergroten dat je emaille bord voor een hoge prijs wordt verkocht, controleer of de afmetingen in de buurt van 30 x 50 cm (12" x 20") zijn. Borden die veel groter zijn zullen zelden meer waard zijn op basis van de grootte alleen.
De zeldzaamheid factor van de antieke borden
Zoals eerder vermeld, is de schaarste van een emaille bord één van de snelste manieren om de prijs te laten stijgen. Dit kan te maken hebben met de vraag naar de antieke borden (zoals bij merkreclame), of het kan te maken hebben met beperkte productie, ouderdom, of locatie.
Emaille reclame werden eerst populair in Europa, maar het duurde niet lang voor de emaille hype zich verspreidde tot in verre uithoeken van de wereld, zoals de Verenigde Staten, Australië en Rusland. Vandaag de dag betalen Australische verzamelaars de hoogste prijzen voor borden in Australië omdat er maar een beperkt aantal beschikbaar is in het land. Dit terwijl er wel veel kopieën van hetzelfde bord zijn in bijvoorbeeld het Verenigd Koninkrijk of Europa. Als de vraag naar een bord hoog is, drijft dit de prijs op.
Beperkte oplages dragen ook bij aan torenhoge veilingprijzen. Borden die werden geproduceerd voor een specifieke gebeurtenis zoals de kroning van een koning of de verjaardag van een merk zijn niet alleen goud waard voor verzamelaars, ze bieden ook een doorkijk in de geschiedenis. Oude reclameborden zoals deze zijn uitzonderlijk zeldzaam, maar tegelijkertijd zijn er mogelijk ook weinig verzamelaars.
Vintage reclameborden voor je huis
Een vintage bord is de kers op de taart voor een retro huiseigenaar. Het geeft een authentieke uitstraling aan het interieur en is ook een geweldige ijsbreker om een gesprek te beginnen wanneer er gasten op bezoek komen. Of het nu in de keuken, badkamer, “man cave” of garage hangt, vintage reclameborden zijn een leuke en creatieve manier om een leefruimte dynamischer te maken.
VINTAGE BORDEN TOEVOEGEN AAN JE HUIS
Misschien heb je als verzamelaar een speciale muur met je zorgvuldig verzamelde schatten. Een galerij van emaille borden is een impactvolle manier om je hobby met de wereld te delen en kan een overzicht geven welke borden je precies hebt.
Voor veel verzamelaars is het belangrijkste dat je elke dag van de borden kunt genieten, zonder enige kosten. In tegenstelling tot een ingelijste poster, of zelfs geld dat op een bank staat, zal een vintage bord na verloop van tijd zeer waarschijnlijk zijn waarde behouden, of zelfs in waarde stijgen. Het is zowel een crashbestendige investering, als een uniek object van schoonheid. Het voordeel is dus dubbel.
Geef kleur aan je muren met retro keuken borden
De keuken is een leuke plek om vintage emaille borden op te hangen, omdat een groot aantal reclameborden werden gebruikt om reclame te maken voor voedingsmiddelen en dranken. Als je een zoetekauw bent, dan zul je oude reclames van Verkade of een vintage bord van Droste´s Cacao zeker leuk vinden. Als je je dagen doorbrengt met het aftellen tot happy hour, dan zijn emaille reclameborden van Bols Jenever of een oude Heineken reclame misschien wel de ontwerpen voor jou. Je zou je eigen drank hoekje of bar kunnen maken in de keuken, waarbij je de gekozen flessen en glaswerk naast of onder je vintage bord kunt zetten. Een retro keuken is zowel hip als tijdsloos.
Vintage bord voor je tuin of voordeur
Een andere veel voorkomende toepassing voor vintage emaille borden thuis is aan de voorkant van je woning of naast de voordeur. Huisnummers, naambordjes en adresbordjes zijn essentiële bewegwijzering voor elk huis. Het is mogelijk om vintage emaille huisnummers te vinden op markten of veilingen en afhankelijk van je huisnummer, zou het niet te duur hoeven zijn om wat vintage charme aan je voordeur toe te voegen. Het klassieke emaille huisnummer is het ultramarijn blauwe bord in Parijse stijl met een delicaat witte sierrand en een wit nummer. Dit is uitgegroeid tot een iconisch symbool voor Europese metropolitaanse steden in de afgelopen eeuw en het zal zeker een vleugje elegantie toevoegen aan je woning. Bij RAMSIGN hebben we een hedendaagse versie van dit vintage bord ontworpen, die nu te vinden zijn in onze Metropolitan collectie.
Hoe worden emaille borden gemaakt?
Vintage emaille borden werden gemaakt in een tijdperk waarin deze vorm van bewegwijzering zo gebruikelijk waren dat er massaproductie nodig was. Grote staalfabrieken maakten de metalen platen die vervolgens op maat werden gesneden en omgevormd tot perfect gevormde borden met behulp van methoden zoals snijden en bedrukken. Het ontwerp voor deze borden werd met de hand getekend en omgezet in sjablonen zodat het gekozen ontwerp op de metalen plaat kon worden overgebracht met behulp van lagen emaille poeder wat tijdens het bakproces met het metaal versmolt. Elke kleur en elk ontwerpelement werd afzonderlijk toegevoegd en gebakken, waardoor de iconische borden hun verhoogd reliëf kregen waar zoveel mensen van houden.
Het moderne productieproces is niet veel veranderd ten opzichte van de oorspronkelijke methodes die gebruikt werden voor retro reclameborden. De enige verandering is dat het nu een ambacht is geworden, in plaats van massaproductie van honderden emaille borden in grote fabrieken. Dit komt door de goedkopere alternatieven die de markt hebben overspoeld, zoals tin of aluminium, die een vergelijkbare esthetiek bieden voor een fractie van de kosten.
WAAROM KIEZEN VOOR EMAILLE BORDEN?
De materiële voordelen van emaille borden, afgeleid van het productieproces, maken de kwaliteit van emaille borden echter onverslaanbaar. Geen enkele andere imitatie zal bestand zijn tegen plotselinge temperatuurwisselingen, extreme weersomstandigheden, ruwe omstandigheden, vandalisme of zelfs normale slijtage. Het glanzende, harde emaille oppervlak, indien goed onderhouden, doet dienst als een beschermend schild over het metalen oppervlak en houdt elke vorm van verwering of corrosie tegen. En als het bord ooit zou worden bespoten met graffiti, kan het makkelijk worden schoongeveegd met een oplosmiddel en zal het er weer zo goed als nieuw uitzien.
Vintage emaille borden zijn een fantastische manier om deel uit te maken van lang vervlogen tijden. Het zijn verbluffende designobjecten die elke hoek van je huis, man cave, bar of bedrijf kunnen opvrolijken. En ze kunnen ook een zeer lucratieve investering zijn.